Cydr chce zrównania szans

Producenci cydrów jedną bitwę mają już za sobą. Wygrali. Od stycznia 2013 r. udało się obniżyć akcyzę na cydr, naturalny napój z moszczu jabłkowego o zawartości alkoholu do 5%. Dzięki temu latem na rynku pojawiły się pierwsze wyroby rodzimej produkcji, której rozwój leży w interesie polskiego rolnictwa. Polska jako wiodący producent jabłek ma interes w rozwoju cydru również na rynkach eksportowych. Na drodze do rozwoju branży stoi jednak kolejna poważna bariera. To obowiązujący dla cydru zakaz reklamy i promocji, który oznacza dla producentów cydru nierówność praw i szans wobec branży piwnej. Producenci cydru domagają się zniesienia tej nierówności. Wspierać ich będzie w tym zakresie Polska Rada Winiarstwa.

Cydr od chwili wejścia na rynek szybko zyskał duże uznanie Polaków. Robiony z jabłek, orzeźwiający i naturalny napój niskoalkoholowy stał się ciekawą alternatywą nie tylko dla mocnych alkoholi, ale również dla piwa. Dalsze możliwości rozwoju tej kategorii stanęły jednak pod znakiem zapytania ze względu na ustawowy zakaz reklamowy. Obowiązujące w Polsce przepisy ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (art. 13) zabraniają publicznej promocji i reklamy jakichkolwiek alkoholi, robiąc jednak w tym zakresie wyjątek dla piwa. Uzasadnieniem dla takiego rozstrzygnięcia jest kształtowanie odpowiedniej struktury spożycia alkoholu – poprzez przekierowanie konsumpcji z alkoholi mocnych (wódka) na słabsze (piwo). Zakaz reklamy jednych, przy dozwolonej w pewnych granicach reklamie drugich, miał pomóc w ukształtowaniu nowej kultury spożycia alkoholu. W roku 2001, gdy uchwalano art. 13 ustawy, udział cydrów w rynku alkoholowym i ich popularność były statystycznie pomijalne. A na rynku piwa nie było popularnych gatunków piwa smakowego (aromatyzowanego np. jabłkowego) – mówi Jerzy Kwaśniewski, prawnik współpracujący z Polską Radą Winiarstwa. Obecnie sytuacja wygląda inaczej, branża piwna reklamuje dzisiaj piwa smakowe, a nawet wzmacniane alkoholem jak np. Desperado (piwo z tequilą). Tym bardziej producenci cydru nie zgadzają się, aby obowiązywały ich gorsze, dyskryminujące przepisy niż te wiążące przemysł browarniczy. Zawartość alkoholu w cydrach jest ustawowo ograniczona do 5%, zatem porównywalna z piwem, gdzie ta zawartość bywa wyższa. Brak możliwości reklamy dla cydru jest wyraźnym niedopatrzeniem ustawodawcy, jest niekonstytucyjne i sprzeczne z interesem polskiego sadownictwa - podkreśla Elżbieta Pawłowska, dyrektor biura PRW.

Głos w sprawie nierównego traktowania obu trunków zabierają również sami producenci cydrów. Jeśli z uwagi na niską zawartość alkoholu prawo zezwala w określonym zakresie na promocję i reklamę piwa, to niezrozumiałym jest zakaz takich samych działań dla cydru. Nie chodzi tu jednak tylko o procenty. Walka toczy się o coś więcej. Umożliwienie reklamy cydrów będzie uzupełnieniem programu zmiany kultury spożywania alkoholi w Polsce na rzecz słabszych trunków. Nie wszyscy lubią piwo. Cydr jest właśnie dla nich, dla poszukiwaczy nowych smaków i trendów. Widzimy naturalny potencjał eksportu polskiej marki cydru na duże już dzisiaj rynki zagraniczne – zwłaszcza Wielkiej Brytanii, USA i Skandynawii. Polska nie powinna być dla tych rynków jedynie bazą surowcową. Podstawą do takiego rozwoju są jednak silne marki na własnym rynku, nie mamy szans ich tworzyć bez możliwości promocji i reklamy – mówi Robert Ogór, prezes Ambry S.A., producent marki Cydr Lubelski.

Kultura picia to jedno, ale umożliwienie rozwoju cydru to też kwestia dbałości o interesy polskiego rolnictwa. Polska jest największym producentem jabłek w Europie. Według różnych danych w 2012r. w Polsce zebrano ich aż 2,9 miliona ton[1]. Dzięki produkcji cydrów nadwyżka tych owoców w naszym kraju zostaje przynajmniej częściowo zagospodarowana. Popularyzacja cydrów będzie w związku z tym, jak przekonują liczni eksperci, w tym również członkowie PRW, z korzyścią nie tylko dla jego bezpośrednich producentów, ale również dla sadownictwa i przetwórstwa.

Polska Rada Winiarstwa już podjęła decyzję o rozpoczęciu działań, które będą zmierzały do zwrócenia uwagi na wymienione aspekty problemu w kontekście przyznania cydrom prawa do reklamowania. Adresatami naszych przedsięwzięć w tym zakresie będą zarówno organy ustawodawcze, na których pozytywną reakcję w tej sprawie liczymy, jaki i społeczeństwo, czyli smakosze cydrów – mówi Elżbieta Pawłowska Dyrektor Biura PRW.

Uzyskanie korzystnego rozstrzygnięcia wymaga poprawek ustawodawczych, wszystkie argumenty stoją jednak mocno za cydrami. W wielu krajach europejskich przepisy prawne na równi traktują cydry i piwo, co może być pewnym drogowskazem dla ustawodawców w Polsce. Ponadto, uchwalając przesłanki legalności reklamy piwa – we wspomnianej ustawie o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi – powoływano się na przepisy art. 15 Dyrektywy 89/552/EWG Parlamentu Europejskiego i Rady z 3.10. 1989 r. Warto zwrócić jednak uwagę na to, że wskazany przepis Dyrektywy określa ogólnie warunki legalności reklamy alkoholu, nie wskazując na piwo, jako jedynego beneficjenta regulacji. Zgodne z dyrektywą byłyby również przepisy krajowe określające zasady reklamy innych napojów alkoholowych, w tym cydru lub wina – podkreśla Jerzy Kwaśniewski. Jak zatem widać nie ma żadnych przeciwskazań prawnych dla zniesienia zakazu promocji cydrów, a zrównanie ich statusu z tym, jakie posiada piwo wpisuje się w standardy obowiązujące w innych krajach europejskich, zapewne jest nawet wymogiem konstytucyjnym. Co więcej, za ustawowym prawem do reklamy cydrów przemawiają liczne, przywołane wcześniej argumenty ekonomiczne oraz społeczne. Jak się zakończy cała ta walka cydrów o reklamę? Zasadnicze normy prawne oraz interes naszego rolnictwa są po naszej stronie – wierzy Robert Ogór. Perspektywy są nienajgorsze, chociaż będzie trzeba zapewne pokonać niejedną przeszkodę. Nie bez znaczenia będzie wsparcie wszystkich wielbicieli i smakoszy tego trunku, a tych jest już wielu.